Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve Karayolları Trafik Kanunu (KTK) hükümlerine dayanır. Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 53: Ölüme sebep olan haksız fiil nedeniyle talep edilebilecek zararları düzenler. Bu zararlar arasında ölenin desteğinden yoksun kalanların uğradığı kayıplar da yer alır. Bu tazminat, kural olarak, kazada kusurlu olan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) poliçesinden, poliçe limitleri dahilinde talep edilebilir. Elbette limiti aşan kısım için araç sürücüsü ve araç malikine karşı genel mahkemelerde dava açılabilir.
A. Destekten Yararlananlar Kimlerdir?
Destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilecek kişiler, kanunen "destek gören" sıfatını taşıyan kişilerdir. Bu sıfat, sadece yasal mirasçılık ilişkisine değil, fiili ve sürekli destek ilişkisine dayanır.
1. Eş ve Çocuklar: Genellikle bir kişinin eşi ve reşit olmayan çocukları, aksini ispat gerektirmeksizin doğal destek görenlerdir.
2. Anne ve Baba: Ölen kişi hayatta iken düzenli olarak anne ve babasına maddi katkı sağlıyorsa, onlar da destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir.
3. Diğer Yakınlar: Kardeşler, nişanlılar veya amca/teyze gibi diğer akrabalar da, eğer ölenin düzenli ve sürekli desteği fiilen ispatlanırsa, tazminat talep etme hakkına sahip olabilir. Yargıtay içtihatları, fiili destek ilişkisini ispatlayan tüm durumları bu kapsama almaktadır.
B. Tazminat Hesaplamasında Esas Alınan Kriterler
Destekten yoksun kalma tazminatı hesabı, geleceğe yönelik bir zarar tespiti olduğu için aktüerya biliminden yararlanılarak, uzman bilirkişilerce yapılır. Hesaplamada dikkate alınan temel bazı kriterler şunlardır:
1. Ölen Kişinin Muhtemel Yaşam Süresi: Ölen kişinin kaza anındaki yaşı, mesleği ve Türk Standartları Enstitüsü (TSE) yaşam tabloları baz alınarak destek süresi belirlenir.
2. Destek Payı (Destek Miktarı): Ölen kişinin tahmini geliri üzerinden, kendisinin zorunlu kişisel harcamaları düşüldükten sonra, destek görenlere ayırabileceği farazi pay hesaplanır.
3. Destek Alanın Muhtemel Yaşam Süresi: Destek gören kişinin yaşı ve muhtemel yaşam süresi, destek süresinin üst sınırını belirler.
B. Tazminat Talep Süreci ve İzlenecek Yol
Zarar görenlerin hak kaybı yaşamaması için sürecin titizlikle takip edilmesi gerekmektedir. Şayet tazminat talebi sigortadan talep edilecekse öncelikle sigorta şirketine yazılı olarak başvuru yapılmalıdır. Başvurunun ekine; Ölüm raporu, veraset ilamı, destek görenlerin nüfus kayıtları ve ölenin gelir durumunu gösteren belgeler eklenmelidir. Sigorta şirketinin talebi reddetmesi, eksik ödeme yapması veya 15 gün içinde cevap vermemesi durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu veya yetkili Mahkemeler (Asliye Ticaret veya Asliye Hukuk Mahkemesi) nezdinde dava açılabilir.
Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplamaları, karmaşık aktüeryal formüller ve güncel Yargıtay uygulamaları gerektiren son derece teknik bir alandır. Hak sahiplerinin, bu zorlu süreçte tüm hukuki dayanakları ve ispat yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi, uğradıkları zararın hakkaniyete uygun biçimde tazmin edilmesi açısından temel gerekliliktir.
A. Destekten Yararlananlar Kimlerdir?
Destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilecek kişiler, kanunen "destek gören" sıfatını taşıyan kişilerdir. Bu sıfat, sadece yasal mirasçılık ilişkisine değil, fiili ve sürekli destek ilişkisine dayanır.
1. Eş ve Çocuklar: Genellikle bir kişinin eşi ve reşit olmayan çocukları, aksini ispat gerektirmeksizin doğal destek görenlerdir.
2. Anne ve Baba: Ölen kişi hayatta iken düzenli olarak anne ve babasına maddi katkı sağlıyorsa, onlar da destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir.
3. Diğer Yakınlar: Kardeşler, nişanlılar veya amca/teyze gibi diğer akrabalar da, eğer ölenin düzenli ve sürekli desteği fiilen ispatlanırsa, tazminat talep etme hakkına sahip olabilir. Yargıtay içtihatları, fiili destek ilişkisini ispatlayan tüm durumları bu kapsama almaktadır.
B. Tazminat Hesaplamasında Esas Alınan Kriterler
Destekten yoksun kalma tazminatı hesabı, geleceğe yönelik bir zarar tespiti olduğu için aktüerya biliminden yararlanılarak, uzman bilirkişilerce yapılır. Hesaplamada dikkate alınan temel bazı kriterler şunlardır:
1. Ölen Kişinin Muhtemel Yaşam Süresi: Ölen kişinin kaza anındaki yaşı, mesleği ve Türk Standartları Enstitüsü (TSE) yaşam tabloları baz alınarak destek süresi belirlenir.
2. Destek Payı (Destek Miktarı): Ölen kişinin tahmini geliri üzerinden, kendisinin zorunlu kişisel harcamaları düşüldükten sonra, destek görenlere ayırabileceği farazi pay hesaplanır.
3. Destek Alanın Muhtemel Yaşam Süresi: Destek gören kişinin yaşı ve muhtemel yaşam süresi, destek süresinin üst sınırını belirler.
B. Tazminat Talep Süreci ve İzlenecek Yol
Zarar görenlerin hak kaybı yaşamaması için sürecin titizlikle takip edilmesi gerekmektedir. Şayet tazminat talebi sigortadan talep edilecekse öncelikle sigorta şirketine yazılı olarak başvuru yapılmalıdır. Başvurunun ekine; Ölüm raporu, veraset ilamı, destek görenlerin nüfus kayıtları ve ölenin gelir durumunu gösteren belgeler eklenmelidir. Sigorta şirketinin talebi reddetmesi, eksik ödeme yapması veya 15 gün içinde cevap vermemesi durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu veya yetkili Mahkemeler (Asliye Ticaret veya Asliye Hukuk Mahkemesi) nezdinde dava açılabilir.
Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplamaları, karmaşık aktüeryal formüller ve güncel Yargıtay uygulamaları gerektiren son derece teknik bir alandır. Hak sahiplerinin, bu zorlu süreçte tüm hukuki dayanakları ve ispat yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi, uğradıkları zararın hakkaniyete uygun biçimde tazmin edilmesi açısından temel gerekliliktir.