1. Araç Değer Kaybı Talebinin Hukuki Şartları
Değer kaybı talebinde bulunabilmek için bazı temel hukuki şartların sağlanması gerekir:
1. Kusur Durumu: Değer kaybı talep eden kişinin kazada kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekir. Tam kusurlu (100% kusurlu) taraf, diğer taraftan değer kaybı talep edemez. Talep edilen miktar, kusur oranına göre hesaplanır.
2. Hasar Geçmişi: Onarım gören parçanın daha önce aynı yerden hasar almamış olması gerekir. Daha önce hasar onarımı görmüş bir parça için tekrar değer kaybı talep edilemez.
3. Onarım: Araçta meydana gelen hasarın onarım görmüş olması şarttır.
2. Değer Kaybı Hesaplamasında Kullanılan Temel Kriterler
Araç değer kaybı hesaplaması, Sigorta Tahkim Komisyonu ve Yargıtay uygulamalarında kabul gören, teknik ve matematiksel bir formüle dayanır. Uzman bilirkişiler tarafından yapılan bu hesaplamada şu kriterler esas alınır.
1. Aracın Marka ve Modeli: Piyasadaki talep ve marka algısı değer kaybını etkiler.
2. Aracın Üretim Yılı (Yaş): Aracın yaşı arttıkça değer kaybı oranı düşer.
3. Aracın Kilometresi (Piyasa Değeri): Yüksek kilometreli araçlarda hasarın değeri etkisi azalır.
4.Hasar Cinsi ve Boyutu: Ağır hasarlar (taşıyıcı parçalar, şasi) hafif hasarlara göre daha yüksek değer kaybı yaratır.
5. Aracın Pazar/ Piyasa Değeri: Onarım tarihindeki aracın hasarsız piyasa rayiç değeri esas alınır.
Önemli Not: Yeni mevzuata göre, aracın pert total (tam hasarlı) olması durumunda araçta değer kaybı oluşmaz.
3. Sigortadan Talep Yolları ve İzlenecek Adımlar
Değer kaybı, kazaya neden olan karşı tarafın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) poliçesinden talep edilir. Araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için izlenmesi gereken hukuki yollar şu şekildedir:
A. Sigorta Şirketine Başvuru (Zorunlu Aşama)
Kaza tespit tutanağı, araç ruhsatı, hasar fotoğrafları, tamir faturaları ve gerekli belgelerin toplanmasıyla birlikte değer kaybı talep dilekçesi hazırlanır. Talep, kazaya karışan kusurlu aracın trafik sigortası şirketine yazılı olarak ve gerekli belgelerle birlikte iletilir.
B. Hukuki Başvuru Yolları (İhtilaf Durumunda)
Sigorta şirketinin talebi reddetmesi, eksik ödeme yapması veya cevap vermemesi durumunda, zarar görenin başvurabileceği hukuki yollar şunlardır:
1. Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru, hızlı ve düşük maliyetli bir çözüm yoludur. Sigorta şirketine yapılan ilk başvurunun reddedilmesinden veya 15 gün içinde cevap verilmemesinden itibaren 2 yıl içinde bu yola başvurulabilir.
2. Dava Yolu: Genel mahkemelerde sigorta şirketine, araç sürücüsü ve araç sahibine karşı dava açılabilir.
Araç değer kaybı hesaplamaları, karmaşık teknik detaylar ve güncel mevzuat bilgisi gerektiren hassas bir alandır. Sigorta şirketleri ile süreç yürütülürken, hak kaybına uğramamak için tüm hukuki prosedürlerin eksiksiz yerine getirilmesi büyük önem taşır. Zarar görenlerin, taleplerini hukuki zeminde doğru bir şekilde ispat etmeleri, haklarına kavuşmaları için en önemli adımdır.
Değer kaybı talebinde bulunabilmek için bazı temel hukuki şartların sağlanması gerekir:
1. Kusur Durumu: Değer kaybı talep eden kişinin kazada kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekir. Tam kusurlu (100% kusurlu) taraf, diğer taraftan değer kaybı talep edemez. Talep edilen miktar, kusur oranına göre hesaplanır.
2. Hasar Geçmişi: Onarım gören parçanın daha önce aynı yerden hasar almamış olması gerekir. Daha önce hasar onarımı görmüş bir parça için tekrar değer kaybı talep edilemez.
3. Onarım: Araçta meydana gelen hasarın onarım görmüş olması şarttır.
2. Değer Kaybı Hesaplamasında Kullanılan Temel Kriterler
Araç değer kaybı hesaplaması, Sigorta Tahkim Komisyonu ve Yargıtay uygulamalarında kabul gören, teknik ve matematiksel bir formüle dayanır. Uzman bilirkişiler tarafından yapılan bu hesaplamada şu kriterler esas alınır.
1. Aracın Marka ve Modeli: Piyasadaki talep ve marka algısı değer kaybını etkiler.
2. Aracın Üretim Yılı (Yaş): Aracın yaşı arttıkça değer kaybı oranı düşer.
3. Aracın Kilometresi (Piyasa Değeri): Yüksek kilometreli araçlarda hasarın değeri etkisi azalır.
4.Hasar Cinsi ve Boyutu: Ağır hasarlar (taşıyıcı parçalar, şasi) hafif hasarlara göre daha yüksek değer kaybı yaratır.
5. Aracın Pazar/ Piyasa Değeri: Onarım tarihindeki aracın hasarsız piyasa rayiç değeri esas alınır.
Önemli Not: Yeni mevzuata göre, aracın pert total (tam hasarlı) olması durumunda araçta değer kaybı oluşmaz.
3. Sigortadan Talep Yolları ve İzlenecek Adımlar
Değer kaybı, kazaya neden olan karşı tarafın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) poliçesinden talep edilir. Araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için izlenmesi gereken hukuki yollar şu şekildedir:
A. Sigorta Şirketine Başvuru (Zorunlu Aşama)
Kaza tespit tutanağı, araç ruhsatı, hasar fotoğrafları, tamir faturaları ve gerekli belgelerin toplanmasıyla birlikte değer kaybı talep dilekçesi hazırlanır. Talep, kazaya karışan kusurlu aracın trafik sigortası şirketine yazılı olarak ve gerekli belgelerle birlikte iletilir.
B. Hukuki Başvuru Yolları (İhtilaf Durumunda)
Sigorta şirketinin talebi reddetmesi, eksik ödeme yapması veya cevap vermemesi durumunda, zarar görenin başvurabileceği hukuki yollar şunlardır:
1. Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru, hızlı ve düşük maliyetli bir çözüm yoludur. Sigorta şirketine yapılan ilk başvurunun reddedilmesinden veya 15 gün içinde cevap verilmemesinden itibaren 2 yıl içinde bu yola başvurulabilir.
2. Dava Yolu: Genel mahkemelerde sigorta şirketine, araç sürücüsü ve araç sahibine karşı dava açılabilir.
Araç değer kaybı hesaplamaları, karmaşık teknik detaylar ve güncel mevzuat bilgisi gerektiren hassas bir alandır. Sigorta şirketleri ile süreç yürütülürken, hak kaybına uğramamak için tüm hukuki prosedürlerin eksiksiz yerine getirilmesi büyük önem taşır. Zarar görenlerin, taleplerini hukuki zeminde doğru bir şekilde ispat etmeleri, haklarına kavuşmaları için en önemli adımdır.